Voorbereidingen graszoden leggen – welke zijn er?
Voorbereidingen graszoden leggen; het zijn er nogal wat. Voordat u een nieuw gazon aan kunt leggen, is er een aantal werkzaamheden. Als u de grond voorbereidt voor de aanleg van een gazon, begin dan ten minste twee tot drie maanden van te voren. Dit geeft de grond voldoende tijd om in te klinken en het onkruid te bestrijden. Voorbereidingen voor het leggen van graszoden beginnen ruim van te voren. Voorbereidingen graszoden leggen bestaan uit de volgende werkzaamheden:
- Grond bewerkbaar maken
- Draineren van de grond
- Schoonmaken van de grond
- Gelijkmaken of nivelleren
- Bemesten
- Bijzondere voorbereidingen
Om in het voorjaar graszoden te leggen, kan men in de herfst het best draineren. Maar egaliseren kan men het best in de zomer doen, omdat de grond daarvoor droog moet zijn.
1. Grond bewerkbaar maken
Om uiteindelijk tot een vlak gazon te komen, gaat u vervolgens de grond bewerkbaar maken. Dit kan gebeuren door het diep te spitten of met een frees de grond goed los te maken. De grond krijgt hierdoor een fijnere structuur en grote oneffenheden kunnen weggewerkt worden. Met name op kleigronden waar vaak grote brokken klei samen blijven zitten is dit essentieel.
Spitten
Het spitten van de grond breekt allereerst de toplaag en zorgt ervoor dat de grond in kleinere stukken uit elkaar gaat vallen. Deze losse grond kan vervolgens zo verdeeld worden dat de grond overal op de juiste hoogte komt te liggen.
Frezen
Het frezen van de grond heeft hetzelfde doel als het spitten. Met behulp van een frees die met een motor wordt aangedreven, kan op een lichamelijk minder zware manier hetzelfde doel worden bereikt.
2. Draineren van de grond
In tuinen waar het gazon op een erg natte plaats komt te liggen, is draineren noodzakelijk. Hoewel gras groeit onder veel omstandigheden, zal het lastig zijn een mooi gazon te krijgen op een natte plaats. Het draineren van de grond kan op verschillende manieren gebeuren:
- Waterdoorlatendheid van de bodem verbeteren
- Verticale drainage met behulp van grindputten
- Horizontale drainage met behulp van drainagebuizen
Waterdoorlatendheid van de bodem verbeteren.
Water blijft vaak staan op plaatsen in de tuin waar de bodem het overtollige water niet of slecht doorlaat. Oorzaken hiervan zijn doorgaans een erg vette (klei)grond of zandgronden die zijn dichtgeslagen. Om deze ondergrond toch geschikt te maken voor de aanleg van een gazon, kan getracht worden de grondsoort beter waterdoorlatend te maken. Door de volgende stappen kan dit bereikt worden:
- Grond frezen of diep spitten
- Grond laten drogen
- Grond fijn en korrelig maken
- Grond vermengen met wit zand (grovere korrel laat water wegzakken) of
- Grond vermengen met compost (kan grote hoeveelheden water absorberen)
Verticale drainage met behulp van grindputten
Met behulp van grindputten kan het water van het grondoppervlak de grond in zakken. In grote pvc-buizen worden gaten geboord en vervolgens in de grond gegraven. Deze buizen worden gevuld met grind en aan de bovenkant afgesloten. In natte perioden kan het water via de gaten de buis in en verticaal in de grond wegzakken.
Horizontale drainage met behulp van drainagebuizen
Op een soortgelijke manier als met de grindputten kan ook met een drainagebuis water worden verplaatst. De geperforeerde buis, die bekleed is om dichtslibben te voorkomen, kan in natte perioden volstromen met water en kan dit naar lager gelegen plaatsen in de tuin transporteren. Dit is vooral ideaal als er van nature afschot aanwezig is in de tuin, of als de achterkant van de tuin grenst aan bijvoorbeeld een sloot. Voor de drainagebuizen graven we sleuven tot op de ondoordringbare laag. De buizen worden netjes in de sleuven gelegd, op een manier dat er dankzij afschot water weg zal lopen naar het lager gelegen uiteinde van de buis.
3. Schoonmaken van de grond
De eerste stap is het opruimen van de ondergrond. Deze moet voor het bewerken steen- en puinvrij zijn. Graaf vervolgens zorgvuldig eventuele boomstompen of afgebroken wortels uit. Als die in de grond blijven zitten, kunnen ze een groeiplaats worden voor zwammen. Zelfs al zijn de stukjes hout maar klein; op de lange duur geven ze steeds weer lelijke klompen paddenstoelen. Als de nieuwe grond sterk met onkruid is begroeid, gebruikt men een geschikt bestrijdingsmiddel of laat de grond gedurende de voorjaars- en zomermaanden braak liggen.
4. Nivelleren
Nivelleren betekent het wegwerken van onregelmatigheden in het oppervlak. Dit doet men door het peil van de grond te vergelijken met in de buurt aanwezige vaste punten, zoals de fundering van het huis, muren of paden. Het is niet noodzakelijk dat de grond absoluut horizontaal ligt. Een verval van 1 cm per meter is heel goed mogelijk en heeft het voordeel dat het water makkelijker wegloopt. Nivelleren kan kostbaar zijn. Op grote oppervlakken is nivellering niet noodzakelijk, omdat een lichte helling of een golvend oppervlak heel mooi kan zijn.
Kleine onregelmatigheden kunnen gecorrigeerd door wat goede grond toe te voegen. Haal die echter niet weg van hogere plekken, want dan kan de bouwlaag plaatselijk erg dun worden. Haal daarom de grond elders in de tuin weg. Als er zich steile hellingen bevinden, is het beter de grond naar voren te halen om een vlak stuk te krijgen, omdat taluds met gras erg moeilijk te onderhouden zijn. Men kan dan ook twee of meer terrasvormige gazons maken met een steunmuurtje en een verbindende trap.
Vlak maken
Slechts weinigen nemen de moeite om het oppervlak van de grond goed vlak te maken met gebruik van waterpas, paaltjes en een lat. Over het algemeen vertrouwt men op zijn ‘timmermansoog’ of op stokken en een pootlijn. Voor mooie siergazons en velden waar men op wil spelen, is het altijd aan te bevelen dit op een correcte wijze uit te voeren.
Sla op een willekeurig gekozen punt een paaltje in, waarbij het paaltje ongeveer 10 cm boven de grond blijft. Sla dan de andere op ongeveer 1,80 m onderlinge afstand in een vierkant in. Zet het eerste paaltje op precies het juiste peil en breng dan met behulp van de plank en het waterpas de andere in overeenstemming met de eerste. Voeg grond toe of haal grond weg (onder- of bovengrond) tot het peil van de grond vlak is, of ter hoogte van de top van elk paaltje of van een van tevoren aangebracht merkteken. Als men een helling wenst, werkt men op dezelfde wijze dwars op de helling. Het peil langs de helling omlaag kan men met paaltjes en een lijn of (nauwkeuriger) met een waterpas en telkens twee plaatjes vaststellen.
5. Bemesten
Als de grond erg zuur is (lage pH) of erg alkalisch (hoge pH ) kunnen de voedingsstoffen in de grond ‘vastgelegd’ (gebonden) worden en niet voor de planten beschikbaar zijn. De ideale pH voor de meeste gazongrassen ligt tussen de 5,5 en 6,5. Dat is vrij zuur. Er zijn eenvoudige testdoosjes in de handel om de pH van de grond zelf te meten.
Grassen kunnen bij een hogere of lagere pH groeien. Maar als de grond te zuur of te alkalisch wordt, treden er groeiproblemen op. Slechts enkele terreinen zullen voor een gazon een verandering van de pH nodig hebben. Mogelijk is sommige heidegrond te zuur voor een gazon. Maar bouwterreinen die vroeger landbouwgrond waren, zullen vrijwel altijd een goede pH hebben.
Als de test aantoont dat de grond erg zuur is (pH minder dan 5) strooit men kalk in de vorm van calciumcarbonaat (gemalen kalk of gemalen mergel o.i.d.). Als men niet zeker weet hoeveel kalk er nodig is, geeft men slechts een matige hoeveelheid van 60 g per m2 op klei. De kalkbehoefte varieert sterk naar gelang de structuur van de grond. Erg zure gronden kunnen nog een verdere behandeling nodig hebben.
Informatie over het bemesten van de grond vindt u op de pagina Grond verbeteren
6. Bijzondere voorbereidingen
Steile hellingen nivelleren
Grotere stukken kan men met een wals aandrukken. Al gaat dat niet zo goed als aantrappen of het gebruik van een hark, omdat er altijd luchtzakken kunnen blijven zitten die tezijnertijd kunnen inzakken en het oppervlak ongelijk maken.
Bemesting voor het zaaien
Als men weet dat de grond de laatste jaren sterk is bemest, is het strooien van kunstmest niet zo nodig. Als er echter twijfel bestaat over de vruchtbaarheid van de grond, geeft men de volgende bemesting: per vierkante meter 15 g ammoniumsulfaat, 30 gr superfosfaat en 7 g kaliumsulfaat. Hark dit liefst zeven tot tien dagen voor het zaaien goed in. Als het moet, kan men echter ook direct na het strooien van kunstmest zaaien. Gebruik de kunstmest direct (bij bewaring wordt het hard). Als men niet direct na het strooien van kunstmest zaait, harkt men dit nog een keer door om alle kleine steentjes en rommel weg te krijgen. De grond ligt dan klaar om op de gewenste tijd in te zaaien.
Een helling maken
Stel de niveaus dwars op de helling vast als boven. De helling wordt bepaald door een stel onderling in hoogte verschillende paaltjes te gebruiken. Grond wordt hierbij weggehaald of opgebracht tot een bepaalde hoogte van het onderste paaltje en de top van het bovenste.
Verwerken van een helling tot terrassen
De eerste stap is te bepalen hoeveel terrassen men nodig heeft en de maten ervan uit te zetten. Beginnend bij het onderste terras haalt men de bouwlaag weg en zet die opzij of op de plaats van het volgende terras. Span dan een lijn midden over het te maken terras, waarbij het in een onderste en bovenste helft wordt verdeeld. Verwijder dan voldoende ondergrond van de bovenste helft om de helften gelijk te maken. Daarna brengt men de bouwlaag er weer op. Zo nodig maakt men een keermuurtje vormen de bouwlaag er weer opbrengt en het werk aan het volgende terras begint.
7. Graszoden kopen
Zodra alle voorbereidingen zijn getroffen, kunnen de graszoden worden aangekocht. Meet voor bestelling nauwkeurig het aantal vierkante meters op (lengte maal breedte). Tel hier 5% snijverlies bij op. Wilt u weten waar u graszoden kunt kopen? Kijk dan eens op Grasleveren.nl. Andere puntjes van aandacht met betrekking tot het kopen van graszoden leest u op de pagina Graszoden kopen.
Wilt u na de voorbereidingen zelf graszoden gaan leggen?
Als u alle voorbereidingen hebt gehad, dan wilt u vast zelf de graszoden gaan leggen. Voor instructies kunt u de handleiding op de pagina Graszoden leggen doorlezen.
