Beregenen
Beregenen is uw tuin van voldoende water voorzien. Planten hebben water nodig, de een meer dan de ander. Oeverplanten staan zelfs min of meer in het water, maar een inlandse Sedum-soort die we muurpeper noemen, groeit nog op de droogste plekjes. Planten geven aan of ze met meer of minder water tevreden zijn. Alle landplanten verdampen immers voortdurend vocht. Hierdoor ontstaat een vochtstroom van de wortels naar de bladeren, waarbij tevens de door de wortels opgenomen voedingsstoffen door de plant worden vervoerd. Bovendien fungeren het watertransport en de verdamping als koelsysteem. Maar planten hebben ook allerlei trucs ontwikkeld die de verdamping beperken.
Beregenen – aanpassingen door planten
We hebben het hier niet over de extreme aanpassingen die planten, bijvoorbeeld de cactus, hebben gedaan. Ook onze tuinplanten kunnen allerlei aanpassingen hebben verricht. Planten met grote en ook nog dunne bladeren verdampen veel. Van nature komen ze dan ook op vochtige plaatsen voor. Een goed voorbeeld hiervan zijn de verschillende soorten varens. Andere planten hebben juist heel smalle of fijn verdeelde bladeren; naarmate het totale bladoppervlak van de plant kleiner is, kan er minder worden verdampt en kan de plant op een drogere plaats groeien. Daarnaast zijn er ook planten zoals Sedum en Sempervivum, die dikke blaadjes bezitten waarin veel vocht zit opgeslagen. In tijden van nood wordt die voorraad dan aangesproken. Ook het wortelstelsel speelt een grote rol. Sommige planten wortelen diep, andere ondiep. In droge tijden heeft de laatste groep het dus moeilijk. Ook zijn er planten die weliswaar niet diep wortelen maar wel een uitgebreid wortelstelsel bezitten en al profiteren van geringe hoeveelheden vocht.
Beregenen – plantenkeuze aanpassen
We pleiten ervoor om bij de keuze van de verschillende tuinplanten rekening te houden met hun vochtbehoefte. Zelfs voor droge grondsoorten zijn er talloze geschikte planten. Als de juiste keuze is gedaan, is extra water geven alleen in noodgevallen aan de orde. Een en ander houdt in dat er niet alles voor te zeggen is om op droogtegevoelige gronden te proberen het waterhoudend vermogen te vergroten. Met name op zandgronden is compost de toverformule. Compost kan negen keer zijn gewicht aan vocht opnemen tegen zand slechts 0.02 keer! Met compost wordt niet alleen het waterhoudend vermogen verhoogd, ook de structuur wordt verbeterd. Bovendien wordt er nog voedsel aan de grond toegevoegd, zij het in geringe hoeveelheden. Voor meer informatie verwijs ik u naar: Grond verbeteren
Beregenen – water
Voor de planten in onze tuinen zijn vier bronnen van water beschikbaar:
- Grondwater
- Oppervlaktewater
- Regenwater
- Leidingwater
Grondwater komt op een bepaalde diepte in de grond voor. Het stijgt op via de nauwe ‘buisjes’ die de gronddeeltjes met elkaar vormen. Naarmate die buisjes nauwer zijn, stijgt het water hoger. Dit water wordt wel capillair water genoemd. Als diepliggend grondwater wordt opgepompt, spreken we van bronwater. Professionele bedrijven kunnen bronnen slaan en zo nodig daar toestemming voor vragen. Er moet altijd melding worden gemaakt als een dergelijke bron is geslagen. Bronwater bevat soms veel ijzer. IJzerhoudend water kan worden belucht, waardoor het ijzer oxideert en de besproeide gewassen geen last hebben van ijzeraanslag. De kosten hiervan zijn hoog. Een bron laten slaan is dan ook alleen verantwoord in grote tuinen op extreem droge gronden.
Oppervlaktewater is water in sloten, plassen en vaarten. Slechts weinig tuinen grenzen aan open water. Als dat wel het geval is, kan dat water heel goed gebruikt worden om uw tuin te beregenen. Uiteraard is daar wel een pomp voor nodig. Oppervlaktewater is veelal zacht. In bepaalde delen van het land bevat dit water veel fosfaten en nitraten.
Regenwater valt er ruim voldoende in ons land, helaas voor de planten niet altijd op de juiste momenten. ’s Zomers is er vaak te weinig, ’s winters te veel. Regenwater is zacht en vaak aan de zure kant. Het landelijk gemiddelde ligt iets boven pH 5. Regenwater kan worden opgevangen en als gietwater worden gebruikt. In tegenstelling tot Nederland is het in België verplicht om regenwater op te vangen in regenwatertanks en met een regenwaterpomp op te pompen.. Lange warme zomers hebben helaas wel tot gevolg dat we uiteindelijk toch nog zonder komen te zitten.
Leidingwater is veruit het duurste water om uw tuin mee te beregenen. Bovendien is het zonde om water te gebruiken dat eigenlijk voor consumptie is bedoeld. Voordeel is wel dat het zonder enige investering te gebruiken is, en te allen tijde voorradig is.
Beregenen – gieten of beregeningssysteem
Handmatig sproeien met de gieter of de slang is nog altijd populair onder de tuinbezitters. Het lijkt op knoeien met water, echt zinvol is het niet. De gegeven hoeveelheden zijn te gering, de waterstraal is vaak te sterk waardoor planten omver worden gespoten, en het meeste water loop vrijwel direct weg naar plaatsen waar het niet gewenst is, zoals op paden en terras. Aardig als opfrisser voor de planten, maar niet meer dan dat. Dit verhaal gaat uiteraard niet op voor planten die in potten of bloembakken staan.
Typen sproeiers voor beregenen:
- Zwenksproeiers
- Cirkelsproeiers
- Pulserende sproeiers
- Druppelsystemen
- Pop-up sproeiers
In elk tuincentrum zijn zogenaamde zwenksproeiers te koop. Deze worden het meest gebruikt. Het te gebruiken type hangt af het te besproeien oppervlak. Ook de waterdruk speelt hierbij een grote rol. De waterverdeling is niet ideaal, het meeste water komt op de buitenste gedeelten terecht.
Cirkelsproeiers werken al bij lage druk. Ze besproeien oppervlakten van 100 tot 300 m2. Er zijn cirkelsproeiers die zo kunnen worden ingesteld dat ze alleen een bepaalde sector besproeien. Voor deze sproeiers zijn statieven verkrijgbaar.
Pulserende sproeiers zijn sproeiers waarbij de waterstraal wordt onderbroken, waardoor de straal een iets andere richting krijgt. De sproeier draait bij elke onderbreking iets verder door, waardoor er in een cirkelvorm wordt gesproeid. De afstelling van de sproeier bepaalt of de gehele cirkel wordt afgemaakt of niet. Deze sproeiers worden zowel op een priksteun geleverd als op een statief. Het zijn veelal professionele systemen die een bereik hebben van 30 tot bijna 500 m2.
Druppelsystemen zijn steeds meer in opkomst. Ze verbruiken relatief weinig water en alles komt daadwerkelijk ten goede aan de planten. Ze zijn bovendien zeer goed regelbaar waardoor aan de waterbehoefte van de planten perfect tegemoet gekomen wordt. Met speciaal ontwikkelde clips kunnen ze ook in bloembakken en potten worden geplaatst. Rondjes lopen met de gieter is hierdoor overbodig geworden.
Pop-up sproeiers kunnen worden verzonken in het gazon. Zodra er druk op het beregeningssysteem wordt gezet, worden ze omhooggestuwd. Het aanleggen van een dergelijk systeem vraagt wel enig grondwerk. Een sleuvenfrees is bij de aanleg onmisbaar. Tijdens de aanleg dient ook nadrukkelijk rekening te worden gehouden met eventuele vorstperioden. De leidingen dienen circa 80 centimeter diep te komen liggen.
U merkt het. Over het beregenen van uw tuin valt veel te vertellen. Het is daarom noodzakelijk om u van tevoren goed te laten informeren. Op Tuinberegening vindt u direct meer informatie over dit onderwerp. Diverse technische aspecten komen aan de orde. Welke beregeningsinstallatie ga ik nemen? En welke beregeningspomp hoort daarbij? Het beregenen van uw tuin is niet iets wat u even tussendoor doet. Mocht u nog meer informatie willen over beregenen, neem contact met ons op of bezoek andere pagina’s op deze website.