Kruidenplanten

Kruidenplanten

Zowel keuken- als geneeskrachtige kruiden oefenen een eigenaardige aantrekkingskracht uit op tuinliefhebbers. Dat wekt temeer verbazing, omdat de meeste soorten niet opvallend zijn. Integendeel zelfs, de meeste kruidenplanten vormen volop blad maar de bloemetjes zijn vaak nietig. Heeft de belangstelling dan toch iets te maken met het kruiden van onze gerechten, dat steeds vaker voorkomt? Dat lijkt onwaarschijnlijk, want het is niet moeilijk vast te stellen dat van alle planten in het kruidentuintje, er slechts enkele regelmatig in de keuken worden gebruikt. Of komt het, omdat veel planten een rol spelen of gespeeld hebben bij het bestrijden of voorkomen van allerlei ziekten?

Geuren

Als de vragen die in het vorige stukje gesteld zijn ontkennend beantwoord worden, blijft alleen de geur over. Vooral als het warm is en de avond zwoel, dalen de geuren van rozemarijn, lavendel, venkel en dergelijke als weldaad over ons neer. En dan hebben we nog buiten beschouwing gelaten, dat veel kruidenplanten veel nectar produceren en vlinders, bijen en hommels die weten te vinden. Alle reden dus om te overwegen de tuin of een gedeelte ervan (dicht bij het terras) als kruidentuin in te richten.

Toepassing

Kruiden zijn net zo divers als andere plantengroepen. Ze stellen allemaal hun specifieke eisen maar zijn ook verbazend tolerant. Het overgrote deel houdt van een zonnige standplaats en diep losgemaakte grond. Kruidentuinen hebben vaak een karakteristieke vorm, die is afgeleid van de kruidentuinen die lang geleden werden aangelegd. De vorm is formeel, met vaak lage buxushaagjes rond de vakken en een tuinbeeld of zonnewijzer in het midden en met kruiptijm als stoffering. Soms zien we daar een opvallende plant zoals stamroos of wat smakelijker een laurierboompje. U bent uiteraard geenszins aan deze vorm gebonden. Sterker nog, de kruiden kunnen ook tussen vaste planten in borders of in de moestuin worden toegepast. Een geurige en ‘gezonde’ tuin met veel vlinders is het resultaat. Veel kruiden doen het ook goed in potten, en als ze op een zonnig terras worden geplaatst staan ze op geurafstand.

 

Hieronder een overzicht kruidenplanten die te houden zijn in de Nederlandse tuin.

 

Basilicum Ocimum

Basilicum Ocimum 

De basilicum die wij kennen kan erg slecht tegen kou. Deze kruidenplant sterft al vroeg in het najaar af. In landen met een gematigd klimaat is basilicum een meerjarige plant. In een kruidentuin mag basilicum zeker niet ontbreken. De blaadjes zijn een heerlijke smaakmaker, zeker in combinatie met tomaat. De rode variant is beter bestand tegen de kou, maar niet tegen vorst.

 

Bieslook Allium schoenoprasum

Bieslook Allium schoenoprasum

Dit tot de uienfamilie behorende kruid is goed te herkennen aan de holle stengels en holle bladeren. Qua smaak heeft het ook veel weg van ui en het is uitstekend te gebruiken in salades. Het is een meerjarig kruid, dus buiten in de tuin sterft het af in de winter, maar komt in het voorjaar weer terug.

 

Dille Anethum graveolens

 

Dille Anethum graveolens

Dille komt uit de familie van de schermbloemen. Tot dezelfde familie behoren ook venkel en kervel. De fijne bladeren hebben een erg zachte smaak en kunnen erg goed gebruikt worden in de keuken. Het zorgt voor een heerlijke smaak met name in combinatie met visgerechten. Vanaf april/mei kun je het buiten zaaien in regels. Zaai elke twee weken nieuwe plantjes, zodat je de hele zomer kunt genieten van de heerlijke geur. Zaai dille naast uw bonen en het zal helpen om bladluis te voorkomen.

 

Dragon Artemisia dracunculus

Dragon Artemisia dracunculus

Het in Frankrijk erg populaire kruid heeft een heerlijke anijsachtige smaak. De plant kan tot een halve meter hoog worden. Gelieve de bladeren bij voorkeur verste  gebruiken. Door het kruid te verwarmen verdwijnen al snel de aroma’s.

 

Echte marjolein Origanum majorana

Echte marjolein Origanum majorana

Marjolein heeft vele varianten. Echte marjolein wordt ook wel Majoraan genoemd. Het kruid is afkomstig uit het Middellands Zeegebied en is iets krachtiger dan de wilde marjolein die hier in het wild voorkomt. Door haar afkomst is ze uitstekend geschikt in de Mediterraanse keuken. In het voorjaar geeft het kleine witte bloempjes. Het heeft moeite met ons klimaat, maar het is mogelijk om meerdere jaren te genieten van dezelfde plant.

Laurier Laurus nobilis

Laurier Laurus nobilis

Deze struikachtige plant kan ondanks haar oorsprong uit het Middellands Zeegebied overleven in ons klimaat. De bladeren zijn erg geschikt voor gebruik in soepen en stoofpotten. Na langdurig verwarmen geven de bladeren haar heerlijke aroma af aan het gerecht. De bladeren blijven echter hard en dus oneetbaar.

 

Munt Mentha

Munt Mentha

Geliefd kruid voor in de tuin vanwege haar heerlijk muntachtig aroma. Ook dit kruid kent veel verschillende soorten. Turkse munt is vaak favoriet vanwege de grootte van de bladeren en de meest frisse smaak. Let erop dat je munt in een pot plant. Als u dit niet doet, kunt u nog jaren uitlopers terug vinden door de gehele tuin.

 

Peterselie Petroselinum crispum

Peterselie Petroselinum crispum

Peterselie een van de meest bekende en geliefde kruiden. Het is uitstekend geschikt om gerechten mee te garneren en is rijk aan vitaminen, mineralen en anti-oxidanten. De plant is uitstekend te houden in de volle grond thuis in de tuin. In het najaar zal het afsterven om in het voorjaar weer krachtig terug te komen.

 

Rozemarijn Rosmarinus officinalis

Rozemarijn Rosmarinus officinalis

Mijn favoriete kruid is ongetwijfeld Rozemarijn. Niet alleen vanwege de fantastische geur die het af kan geven, maar ook als plant in de tuin ziet hij er erg mooi uit. Nadeel is dat deze plant niet winterhard is en bij strenge vorst nog wel eens kan afsterven. In Zuid-Europa wordt het ook vaak gebruikt als borderplant of om heggetjes mee te maken. Heerlijk in stoofpotjes of bij gebakken aardappeltjes.

 

Salie Salvia

Salie Salvia

Dit erg krachtige kruid wordt steeds vaker ook gebruikt als tuinplant. Het mooie grijsgroene blad in combinatie met prachtige paarse bloemen maakt het geschikt als tuinplant. Klein nadeel is dat de plant snel gaat verhouten en stevige snoei is dan ook regelmatig vereist. De blaadjes bevatten een heerlijk maar sterk aroma. Gebruik het dus met mate.

 

Selderij Apium graveolens var. secalinum

Selderij Apium graveolens var. secalinum

Deze plant uit de schermbloemenfamilie is in het wild erg zeldzaam en heeft een beschermde status. In de kruidentuin mag hij eigenlijk niet ontbreken. Het kruid is een echte smaakmaker met name in soepen.

Tijm Thymus

Tijm Thymus

Tijm Thymus

Ook tijm kent net als vele andere kruiden een groot aantal varianten. In de tuin is tijm leuk te gebruiken als bodembedekker. Ook wordt kruiptijm gebruikt als een alternatief gazon. Het is uitstekend geschikt om te betreden en geeft een heerlijk aroma af. De kleine paarse bloempjes geven de plant aan het einde van de lente een fantastische aanblik.