• Gezonde tuin begint bij insecten.

We zijn ons er anno 2018 van bewust, dat intensieve land- en tuinbouw en veeteelt ook schade kan berokkenen aan ons milieu. Daarom zullen we ook de hand in eigen boezem moeten steken, wanneer het gaat om het onderhoud en mesten van onze tuinen.

Kochten we enkele jaren geleden nog volop kunstmest en cocktails van onkruidverdelgers, waarin concentraties DDT, pesticiden, fungiciden (schimmelbestrijders) en andere chemische bestrijdingsmiddelen, nu volgt langzaam het besef, dat het anders moet, mede ingegeven door alarmerende berichten, dat de bijen-, hommels- en vlinderpopulatie hierdoor met uitsterven wordt bedreigd. Wetenschappers wijzen op het belang van bijen en vlinders in onze voedselketen. Zij zorgen niet alleen voor de bestuiving van fruit, maar ook van groente, koffie, cacao,plantaardige olie en olie leverende noten.

Het decennia lang weren en vernietigen van insecten, die de oogsten zouden bedreigen, heeft geleid tot een omgekeerd evenredig effect op langere termijn, nu de voortplanting van insecten sterk is verminderd en 40% van de insecten worden bedreigd, terwijl de voedselproductie en -behoefte onevenredig is toegenomen. Een telling in Duitsland toonde zelfs aan, dat in dertig jaar de populatie met driekwart is afgenomen.

De klimaatverandering is een andere oorzaak van verminderde opbrengsten. Daar waar bodem (in de vorm van aarde en water) en klimaat (zon en warmte) sterk aan het veranderen zijn, verandert ook de landopbrengst. Tot enkele decennia geleden was het gewoon onmogelijk om in Noord Europa een drinkbare wijn te produceren, terwijl ook hier wijnproducerende bedrijfjes momenteel als paddestoelen uit de grond schieten.

Dat de landbouw snel veel duurzamer moet worden, moge duidelijk zijn. U bent daarbij op micro niveau zeker van zeer groot belang. U helpt de natuur, door “natuurlijker” te tuinieren. Zelfs een pot bloemetjes of tomatenplant op uw balkon helpt al mee. Denk dan niet dat dit een druppel op een gloeiende plaat is, maar stelt u zich eens voor, wat miljarden druppeltjes zullen betekenen voor de gezondheid van dorstige insecten.

• Organische meststoffen voor de tuin

U kunt als “consument” daadwerkelijk helpen, door alleen al op te letten bij aankoop van planten en materialen. Zelf composteren zal misschien moeilijk zijn, want het begint al met aarde en de potgrond of het plantje dat u kocht in het tuincentrum, die al behandeld kunnen zijn met 30 soorten gif en schimmeldoders.

Alles begint dus met een gezonde bodem, bestaande uit organische meststoffen, die uw planten wel voeden, maar niet of veel minder schadelijk zijn voor de plant zelf of voor insecten, die ook van deze planten moeten leven.
Wat zijn organische meststoffen?
Organische meststoffen zijn meestal samengesteld uit zowel plantaardige en dierlijke grondstoffen van natuurlijke oorsprong. Deze vochtige, maar ook verse en volumineuze materialen kunnen middels hete lucht worden gedroogd, gesteriliseerd en geconcentreerd tot organische meststoffen of bodemverbeteraars. De voedingselementen (als stikstof, fosfor en kalium) in deze meststoffen komen vrij naarmate bodemorganismen, zoals bacteriën en schimmels, de meststofkorrel afbreken. Door deze geleidelijke vertering komen de voedingsstoffen over een lange periode, 100 dagen of langer, ter beschikking van de planten.
Meer voordelen Organische meststoffen
De chemische meststoffen, die een overdosis aan snel oplosbare zouten bevatten, komen in één keer vrij en overspoelen uw plantenwortels. De werking is dan weliswaar snel, maar u verspilt eigenlijk het overgrote deel van de werkzame stof, dat dan weer verdwijnt in ons grondwater Al die verspilde stoffen belasten ons drink- en oppervlaktewater met een teveel aan kalium, stikstof en fosfaten, hetgeen niet alleen hoge kosten voor reiniging met zich mee brengt, maar ook een kwalitatief verziekt grondwater vol met algen, die de biotoop van sloten, beken e.d. zodanig verstoren, met al gevolg een sterfte van insecten, vissen en al wat leeft in en van ons grondwater. Ook kan de overdosis (het woord impliceert dit eigenlijk al) juist zorgen voor wortelbeschadiging. Denkt u maar aan de werking van een half suikerklontje in uw 4 dagelijkse kopjes koffie ten opzichte van de inname van vijftien klontjes in slechts één kopje, of vergelijk het met de werking van een paracetamolletje per 6 uur in ten opzichte van de overdosis van vijftien tabletten in één inname. U begrijpt dat het dan wel mis MOET gaan?

Organische meststoffen geven hun werkzame stoffen veel geleidelijker af, naarmate de plant er behoefte aan heeft. Is de plant in een groeifase bij warmer en vochtiger weer, dan heeft zij ook meer behoefte aan wat ondersteunende meststoffen. De meststoffen zullen dan ook sneller worden opgenomen en worden verteerd. Uitspoeling c.q. verspilling wordt zodoende voorkomen, maar ook de wortels zullen door mindere piekbelasting veel gezonder blijven, waardoor in de toekomst uiteindelijk weer minder nodig is om de plant te voeden en haar dorst te laven, omdat zij meer en sterkere wortels heeft.

Onderzoeken hebben aangetoond, dat het gebruik van organische meststoffen naast een bijzonder hoog rendement, een hogere werkingscoëfficiënt en een langere werkingsduur hebben, maar bovendien vele malen milieuvriendelijker en veiliger voor uw planten en grondwater zijn.

In geval van een juiste dosering en het goed volgen van de seizoenen, wordt de bodem positief beïnvloed door van het gebruik van organische meststoffen.
• Het verbetert de structuur van de grond
• Het verbetert het vochthoudend vermogen van de grond
• Het zorgt voor organische stof en humus in de grond, waardoor meer voedingsstoffen worden gebonden
• Het stimuleert het bodemleven van plant en dier.

Daarnaast kan men stellen, dat het gebruik van organische meststoffen eigenlijk het hergebruik betekent.
Welke organische meststoffen.
Van vee afkomstige mest is al eeuwen van belang geweest voor de verrijking van de bodem. Dierlijke mest is dan ook verantwoordelijk voor de grootste aanvoer van organische meststoffen.

• Dierlijke mest:

Elke diersoort heeft een ander eetpatroon en -behoeftes, een andere spijsvertering en dus een andere mestsamenstelling. Er is dan ook een enorme variatie in dierlijke mest. Bovendien wordt de samenstelling beïnvloed door het verschil in voer, zoals bij melk- of vleesvee, en de hoeveelheid stro, zaagsel of ander materiaal dat wordt gemengd met de mest. Dierlijke mest levert niet eens zo heel veel effectieve organische stof. Het bevat daarentegen wel veel stikstof en fosfaat. Dat kan het milieu belasten, waardoor de overheid maatregelen heeft genomen in de Mestwet.
Het is dan ook altijd beter om dit soort organische meststoffen wat matiger, maar regelmatiger te gebruiken met een nadruk op het voorjaar en zomer, met een lichte uitloop naar de herfst Niet alleen gedroogde koemest, maar ook Bloedmeel en Guano zijn dierlijke meststoffen. Koemest is echter eerder een bodemverbeteraar qua structuur dan een leverancier van voedingsstoffen. Koemest (tot poep verteerde grasresten) bevat veel organische stoffen maar weinig echte voeding. Wilt u dus werkelijk bemesten kies dan een complete (organische) mest

Het is dan ook zeker net zo belangrijk, om niet alleen uw pijlen te richten op dierlijke mest, maar dat u zeker ook denkt aan combinaties van en met de volgende organische meststoffen:

• Gewasresten:

De eerste vorm van organische mest die op een akker achterblijft zijn de gewasresten. Doorgaans levert het wortelstelsel als dit afsterft de meeste organische stof. Bij het verteren van de bovengrondse delen komen meestal nog voedingsstoffen vrij. Vooral stikstof, maar dat verschilt sterk per gewas. In graanstro zit vrijwel geen stikstof meer, dat zit allemaal in de korrel. Daarentegen zit bladafval van een slateelt nog boordevol stikstof.

• Groenbemesters:

Groenbemesters worden juist of alleen geteeld om organische stof in de grond te brengen. Andere zullen weer het teveel aan stikstof opnemen, zodat het niet uitspoelt. Vlinderbloemige groenbemesters zoals klaversoorten, lupine en smalle wikke en worden geteeld om extra stikstof in de grond te brengen. Het is belangrijk dat het onderploegen en verteren van deze groenbemesters niet al te vroeg voor de volgende teelt plaatsvindt. Vaak worden van planten en gewassen ook weer specifieke meststoffen geproduceerd. Denk daarbij aan, Sojameel en lucerne ( gemaaid Lucerne,
• Compost:
Composteren is het schoolvoorbeeld van recycling. U gebruikt en levert organische materialen die onder gunstige omstandigheden – voldoende lucht, water en warmte – door micro-organismen verteren. De stikstof uit het gecomposteerd materiaal wordt langzaam gemineraliseerd en komt langzaam vrij. Hierdoor is het effect van langdurige compostbemesting over jaren nog merkbaar. Wilt u zelf uw eigen compost maken, dan kunt u het composteerproces helpen, door een organische compostmaker toe te voegen, Die zal bestaan uit een mengeling van biologisch verantwoorde stoffen als fossiele (zeewier) kalk en een organische stikstofbron (vaak mengeling bestaande uit dierlijke mest als kippen-, varkens- en koemest)

• Overige reststromen:

In de overgang van fossiele brandstoffen naar duurzame oplossingen komen hoe langer hoe meer reststromen (uit bijvoorbeeld de productie van Biogas) beschikbaar en worden voedingsstoffen als stikstof en fosfor zo veel mogelijk teruggewonnen. Bijvoorbeeld uit afvalproducten van de industrie. Zo heeft de restproductie van suikerfabrieken een bemestende waarde en produceren waterzuiveringsinstallaties van waterschappen zuiveringsslib, een reststroom van waterzuiveringen, dat dus juist erg rijk is aan nutriënten.